Wszyscy znają smak orzechów włoskich. Doskonale wiedzą, jak one wyglądają i gdzie najczęściej można je spotkać. Jednak są też inne, równie popularne nasiona. Mowa o pistacjach. Niniejszy tekst przybliży wszystkim informacje na temat tych wyjątkowych owoców, a w szczególności udzieli odpowiedzi na jedno, bardzo ważne pytanie: jak rosną pistacje?
Skąd pochodzą orzechy pistacjowe?
O uprawie pistacji, a także kwestii związanej ze specyficznym, wyjątkowym smakiem, a co za tym idzie wartościami odżywczymi, dowiecie się w kolejnych akapitach. Najpierw warto jednak odkryć pochodzenie tych dość egzotycznych owoców. Okazuje się, że dojrzewają na drzewach o nazwie pistacia vera i należą one do rodziny nanerczowatych, podobnie jak krzewy. Uprawiane są w różnych krajach, ale najczęściej można na nie trafić w Afganistanie, Turcji, Syrii, a nawet Iranie. Oczywiście ostatnie z wymienionych państw nie są obecnie przyjazne dla człowieka ze względu na trwające konflikty zbrojne czy surowe prawo, lecz uprawa orzechów pistacjowych nadal jest kontynuowana, a eksport przynosi niemałe korzyści. Skoro już wiadomo, gdzie rośnie najwięcej pistacji, pora przejść do następnego akapitu.
Tajemnice uprawy pistacji
Co niezwykle ciekawe, drzewo pistacjowe jest długowieczne. Tak bardzo, że może nawet dożyć kilkuset lat. Mało tego, zaskakuje również jego wysokość, wynosząca zazwyczaj dziesięć metrów (!) oraz fakt, że może mieć kilka pni. Jeśli natomiast chodzi o same pierzaste liście, to ich długość waha się między dziesięć a dwadzieścia centymetrów. Najbardziej pożądane są oczywiście pestki, które dojrzewają w tak zwanych kiściach (łatwo je pomylić z winogronem). Pokryte są jednocześnie twardą łuską oraz skorupką, dlatego dostanie się do owocu wymaga nieco cierpliwości i siły.
Jak rosną pistacje? Co musi się stać, zanim owe ziarna o charakterystycznej, zielonkawej barwie pojawią się na domowych stole, sklepach albo restauracjach, gotowe do konsumowania? Muszą być przede wszystkim spełnione odpowiednie warunki. Bez nich nie ma szans, aby drzewo pistacjowe było zdrowe i dawało przepyszne owoce. Po pierwsze klimat – ten czynnik jest najważniejszy. Chcecie ujrzeć na własne oczy, jak rosną pistacje? Musicie udać się tam, gdzie jest ciepło (termometr powinien zawsze pokazywać temperaturę powyżej zera) i panuje stosunkowo niska wilgotności. „Przyjacielem” pistacji jest także wiatr, gdyż pomaga w zapylaniu drogą powietrzną. Znaczenie ma jeszcze gleba. Najlepiej, jeżeli będzie ona piaszczysta, lekka czy po prostu gliniana.
Czas potrzebny na uprawę
Jak rosną pistacje? Doświadczenie ogrodnicy, a więc ludzie specjalizujący się w uprawie pistacji, wyjaśnią, że drzewom sprzyja pewna odległość. Otóż okazuje się, że należy je sadzić co najmniej sześć metrów od siebie. Dlaczego? Dzięki temu uniknie się dodatkowych problemów. Mowa tutaj o wzajemnych przeszkadzaniu sobie oraz rzucaniu cienia. Gdy posadzimy je w podanej odległości, to sprawimy, że przyszły zbiory będą charakteryzować się oczekiwaną, wysoką jakością!
Niestety, aby cieszyć się z owych zbiorów, trzeba wykazać się nie lada cierpliwością. Drzewom pistacjowym nigdzie się bowiem nie śpieszy. Uprawa wymaga niesamowicie długiego czasu. Nie mamy tu jednak na myśli kilku miesięcy. W przypadku pistacji, jest to kwestia kilka lat! Na pierwsze owoce trzeba więc poczekać pięć lat. Lecz nawet wtedy nie będzie ich jeszcze tyle, by pochwalić się licznymi plonami, tym bardziej że owoce pojawiają się na drzewach naprzemiennie, czyli co drugi rok. Pistacje nie należą zatem do orzechów, które uprawia się z wielką przyjemnością i łatwością.
Pozostaje jeszcze zadać inne pytanie. Kiedy zrywa się dojrzałe owoce z drzew? Zawsze następuje to na przełomie sierpnia oraz września. Taki okres nie powinien dziwić, bo właśnie wtedy ziarno odkleja się od skorupy, a sama łuska nabiera odpowiedniego koloru. Oczywiście warto zapamiętać, że zebranie wszystkich dojrzałych orzechów pistacjowych i przesypanie ich od solidnych skrzynek (drewnianych albo wykonanych z trwałego tworzywa sztucznego) też nie potrwa chwilę. Na tę czynność również trzeba przeznaczyć minimum kilka tygodni.
Odpowiednia produkcja pistacji
Ogrodnik zebrał już pistacje ręcznie albo przy pomocy specjalistyczny maszyn. Co dalej? Muszą one przejść kolejne etapy, aby nadawały się do jedzenia. Drugim krokiem jest transport do zakładów przetwórczych, gdzie wybiera się najlepsze, najbardziej dojrzałe pistacje. Następnie czyści się te orzechy z łusek. Konieczne okaże się również rozchylanie łupiny w celu łatwiejszego i szybszego obrania. Kiedy już powyższe czynności zostanę przeprowadzone, można już zapewne jeść pestki? O nie, nic z tych rzeczy. Przecież orzechy pistacjowe należy dokładnie osuszyć na słońcu albo za pomocą potężnych suszarek, jakimi dysponują konkretne firmy. Drugi sposób jest efektywniejszy i trwa znacznie krócej. Ostatni krok będzie oczywiście polegał na pakowaniu i dostarczaniu ich do sklepów w różnych zakątkach danego kraju oraz znacznie dalej, poza jego granice.
Cena za pistacje
Wyjaśnione już zostało, jak rosną pistacje. Ale to jeszcze nie koniec informacji na temat tych niezwykle popularnych owoców, zwanych najpyszniejszymi orzechami na całym świecie. Na pewno wielu z was jest ciekawych, ile trzeba zapłacić za te chrupiące przekąski. Cena zależy od tego, z jakimi pistacjami mamy do czynienia. W przypadku tych łuskanych i niesolonych, wydać należy prawie 12 złotych za 100 gram. Tańsze są prażone, sprzedawane w łupinach. Kosztują one tylko kilka złotych za podobnie ważącą paczkę.
Wartości odżywcze i smak tych produktów
Na sam koniec, gdy już każdy odpowie, jak rosną pistacje, warto przybliżyć pewne zalety takich słynnych owoców. Okazuje się, że zaskakują swoimi, jakże cennymi walorami, a konkretniej mówiąc – właściwościami odżywczymi. Są bogate w przeróżne składniki, takie jak: białko, tłuszcze i węglowodany, a nawet – uwaga! – błonnik pokarmowy, a ich wysoka kaloryczność zachwyca wszystkich wegetarian. Wynosi bowiem przeszło 500 kcal na raptem 100 gram. Szkoda, że w naszym pięknym kraju można tylko pomarzyć o szerokiej uprawie tego typu pestkowców. Najważniejsze jednak, że nic nie stoi na przeszkodzie, aby je importować z Bliskiego Wschodu.
Jadalne pestki są pyszne! Kiedy człowiek włoży je do ust i przegryzie, to poczuje delikatną słodkość i wyraźny posmak orzecha (coś, co trudno porównać do innych smaków). Stanowią świetnie źródło ważnych witamin, stąd są niezwykle zdrową przekąską. Bez wątpienia najlepiej dodać je do ciast, deserów, zielonych sałatek, owsianek czy lodów oraz pizzy. Dzięki pistacjom można zapomnieć o zaletach wielu innych owoców. Co więcej, można poczuć się niczym starożytny filozof, który identyczne owoce zajadał tysiące lat temu, siedząc na trawie. Orzechy pistacjowe powodowały, że miał on otwarty umysł i był szczęśliwy – cieszył się wręcz jak małe dziecko.
Zgodnie z powyższym opisem, każdy rozumie, jak rosną pistacje oraz to, jaki pozytywny wpływ mają na ludzkie zdrowie. Wszak o ich walorach opowiadał nieraz popularny krytyk kulinarny i podróżnik w jednego osobie, czyli Robert Makłowicz. Ten specjalista potwierdzi, że jedząc pistacje w odpowiednich ilościach, możemy obniżyć ryzyko pojawienia się chorób sercowo-naczyniowych, a nawet udaru mózgu. Jak tu więc nie kochać orzechów pistacjowych, prawda? Tym bardziej że również obniżą one cholesterol oraz – co dość zaskakujące – wykażą działanie przeciwzapalne. Owoce te powinni spożywać także ludzie borykający się cukrzycą. Dlaczego? Bo pestki mają niski tak zwany indeks glikemiczny. Dzięki pistacjom nie ma mowy o odczuwaniu silnego głodu. Należy jednak zdawać sobie sprawę z tego, że lepiej unikać jedzenia ich w niezliczonych ilościach. Wystarczy co najwyżej 30 g w ciągu jednego dnia, aby zaspokoić potrzeby żywieniowe. Co zresztą potwierdzają badania lekarzy i dietetyków.
Pistacje – podsumowanie wszystkich informacji
Summa summarum, pistacje to najprawdziwszy cud natury. Każdy powinien bić brawo, że takie owoce dojrzewają dość długo na drzewach rosnących w różnych zakątkach planety (na odpowiednich glebach). Poza Bliskim Wschodem i Azją, możne je spotkać również w Stanach Zjednoczonych, Hiszpanii oraz – co może niektórych zdziwić – w Chinach. Ale zdecydowanie największym producentem jest Iran. Wystarczy pojechać do jego południowych prowincji, aby na własne oczy przekonać się, jak wyglądają tamtejsze plantacje, a więc pola, na których uprawiane są unikatowe, niezwykłe, smakowite orzechy.
Po zjedzeniu pistacji znajdujących się w około 2/3 szklanki, każdy człowiek otrzyma sporą dawkę energii. Dostarczy wówczas do swojego organizmu 25 gramów węglowodanów, 20,5 grama białka i 48,5 gramów tłuszczu. To faktycznie wiele niezbędnych dla zdrowia składników. Co ciekawe, pistacje są jeszcze smaczniejsze, kiedy wymiesza się je z ostrymi i jednocześnie kwaśnymi przyprawami. Swoim wyglądem przypominają wspomniane winogrona, aczkolwiek beżowa łupina, a także żółtwo-brunatna skórka powodują, że jednak są oryginalne i charakterystyczne w porównaniu z innymi owocami. Kremowa konsystencja także stanowi ich znak rozpoznawczy. Nie pozostaje zatem nic innego, jak udać się do pobliskiego supermarketu czy sklepu spożywczego, aby zakupić pestki pochodzące z drzewa pistacia vera (osiągającego imponujący wiek i wysokość). Szczególnie w kolejce po pistacje stoją gospodynie domowe, które zastanawiają się, co upiec na święta, zarówno na Wielkanoc czy Boże Narodzenie. Otóż, jak już wiecie, orzechy pistacjowe są idealnym dodatkiem do ciast, ale najbardziej będą pasować jako element sernika, babki oraz popularnego mazurka.
Bez pistacji i innych orzechów życie ludzie byłoby uboższe i mniej radosne. Ale na szczęście opisywane w tym tekście owoce nadal rosną i zadziwiają swoimi właściwościami. Bogate w kwasy tłuszczowe i foliowe, potrafią zmniejszyć poziom niebezpiecznego cholesterolu. Z kolei zawarte w nich białko i wapń sprawią, że poprawi się stan kości. Potas podreperuje natomiast ciśnienie krwi i wpłynie na rozwój mięśni. Niesamowite są te pistacje! Sami przyznajcie.